Διατήρηση γονιμότητας σε γυναικες με καρκίνο μαστού

Τι δυνατότητες όμως μας προσφέρει η επιστήμονική κοινότητα;

Κατ’ αρχήν παίζει πολύ μεγάλο ρόλο να εξατομικεύουμε την κάθε περίπτωση ασθενούς λαμβάνοντας υπόψιν μας κάποιους παράγοντες. Πρώτον τι χρονικό διάστημα έχουμε στην διάθεση μας μέχρι να αρχίσει η ογκολογική θεραπεία.

Δεύτερος παράγοντας είναι η ηλικία.

Τρίτος παράγοντας είναι πόσο η θεραπεία θα επηρεάσει των ωοθηκικό ιστό και αν τυχόν έχουν χρησιμοποιηθεί θεραπευτικές αγωγές στο παρελθόν οι οποίες ήταν καταστροφικές για τις ωοθήκες.

Σαυτό το σημείο πρέπει να τονιστεί ότι θα πρέπει στα πλαίσια του ογκολογικού συμβουλίου να αποφασιστεί αν κατά πόσο κινδυνεύει η γονιμότητα και ποιες δυνατότητες υπάρχουν στην διάθεση μας για την διατήρηση αυτής.

Το ογκολογικό συμβούλιο αποτελείται από Παθολόγους- Ογκολόγους , Aκτινοθεραπευτές Ογκολόγους , Xειρουργούς Μαστού και Γυναικολόγους.

Σ’αυτό το σημείο να πούμε γενικά ότι θα πρέπει να χαραχτεί μια στρατηγική για την διατήρηση της γονιμότητας. Κατ’αρχήν καλό είναι να δίνονται GnRH-ανάλογα τα οποία προστατεύουν τον ωοθηκικό ιστό.

Σε περίπτωση που έχουμε νόσο η οποία δεν είναι ορμονοεξαρτώμενη τότε θα μπορούσαμε να συζητήσουμε την κρυοκατάψυξη ωαρίων.

Σε κάθε άλλη περίπτωση, δηλαδή σε ορμονοεξαρτώμενο ή πολύ επιθετικό καρκίνο θα πρέπει να πάρουμε απόσταση από μια τέτοιου είδους διαδικασία για να μην αυξήσουμε τυχόν παρενέργειες.

Τα πρωτόκολλα τα οποία χρησιμοποιούνται για να ‘’κερδίσουμε’’ ωάρια καθυστερούν την χημειοθεραπεία κατά μέσον όρο 2-3 εβδομάδες και τις περισσότερες φορές κάτι τέτοιο δεν είναι εφικτό. Μια άλλη μεθοδος που μας δίνει μια μεγάλη ελπίδα για το μέλλον είναι η κρυοκατάψυξη ωοθηκικού ιστού.

Το να αφαιρέσει κάποιος ωοθηκικό ιστό και στην συνέχεια να τον κρυοκαταψύξει είναι μια πολλά υποσχώμενη μέθοδος στην διατήρησης της γονιμότητας και μπορεί να πραγματοποιηθεί πριν ξεκινήσει μια χημειοθεραπεία, χωρίς να χαθεί πολύτιμος χρόνος.

Αυτή η μέθοδος ενδύκνειται ειδικότερα σε πολύ νέες ασθενείς γιατί αυτές έχουν πάρα πολλά ωοθηλάκια και αυτόματα αυξάνεται η επιτυχία μετά την μεταμόσχευση του ωοθηκικού ιστού .

Πριν την αφαιρεση ωοθηκικου ιστού πρέπει να γίνεται ένα υπέρηχο ωοθηκών για καταμέτρηση των ωοθηλακίων όπως επίσης και μια εξέταση αίματος για τον καθορισμό τών ορμονών FSH και ΑΜΗ.

Η μέθοδος αυτή μπορεί να πραγματοποιηθεί κατά τη διάρκεια όλου του κύκλου και η ασθενής μπορεί αμέσως την επόμενη μέρα να αρχίσει με την απαραίτητη επικουρική ή νεοεπικουρική θεραπεία.

Πώς γίνεται η κρυοκατάψυξη ωοθηκικού ιστού;

Αφαίρεση τμήματος ωοθηκικού ιστού γίνεται μέσω της λαπαροσκόπησης . Πραγματοποιούνται τρεις μικρές ωπές στην κοιλιακή χώρα και αφαιρείται ωοθηκικός ιστός από τον οποίο στέλνεται ένα κομμάτι για βιοψία και το υπόλοιπο μεγάλο τμήμα αφού παρασκευάζεται ανάλογα στέλνεται για κρυοκατάψυξη.

Η ανάρρωση της ασθενούς είναι πάρα πολύ γρήγορη με εξιτήριο αργά το απόγευμα τηςημέρας του χειρουργείου ή το αργότερο την επομένη με ελάχιστο μετεγχειρητικό πόνο . Η ασθενής μπορεί να επιστρέψει στις δραστηριότητες της πάρα πολύ γρήγορα όπως επίσης και να ξεκινήσει με την προβλεπόμενη θεραπεία.

Η επέμβαση αυτή έχει πολύ μικρό ρίσκο, θεωρείται απλή και ετσι βάζουμε μια καλή παρακαταθήκη για το μέλλον.

Οι 25 τοκετοί παγκοσμίως μετά από την κατάψυξη ωοθηκικού ιστού και την μεταμόσχευση αυτού στο ίδιο σημείο στην ωοθήκη ή σε μια περιτοναϊκή θήκη κοντά στην σάλπιγγα είναι μικρός αριθμός όμως είναι και ένας αριθμός που μας κάνει αισιόδοξους για το μέλλον.

Είναι μια δυνατότητα η οποία θα πρέπει να είναι γνωστή και μετά από μια καλή ενημέρωση ο καθένας θα πρέπει να αποφασίζει κατά πόσο αυτή η δυνατότητα του ταιριάζει .

Πότε γίνεται η μεταμόσχευση του ωοθηκικού ιατού;

Συνήθως 3-5 χρόνια μετά το τέλος των θεραπειών χωρίς φυσικά να έχει εμφανιστεί στο ενδιάμεσο διάστημα κάποια υποτροπή.

Η μεταμόσχευση που μπορεί να γίνει ορθότοπα ή ετερότοπα παρ’όλα αυτά με τη μέθοδο αυτής της μεταμόσχευσης δεν έχουν προέλθει μέχρι στιγμής τοκετοί γιαυτό και προτιμάται η ορθότοπη μεταμόσχευση πάλι λαπαροσκοπικά βάση μιας συγκεκριμένης τεχνικής.

Διεγχειρητικά αποφασίζεται εάν θα γίνει η μεταμόσχευση στην ίδια ωοθήκη ή αν θα χρησιμοποιηθεί μια μικρή θήκη την οποία σχηματίζει ο χειρουργός κοντά στην θέση της σύστοιχης σάλπιγγος για να τοποθετήσει εκεί τον κατάλληλα παρασκευασμένο ωοθηκικό ιστό .

Είναι σίγουρη η μεταμόσχευση;

Από χειρουργικής άποψης δεν αποτελεί ρίσκο η συγκεκριμένη επέμβαση με καλά ποσοστά επαναγγείωσης του μετασχευόμενου ωοθηκικού ιστού . Παρατηρούνται σχετικά γρήγορα επίπεδα ορμονών στον αιματολογικό έλεγχο . Άναλογα με τον τύπο της νόσου που έχει η ασθενής μπορούμε συμπερασματικά να πούμε ότι στους περισσότερους καρκίνους το ρίσκο για υποτροπή λόγω της μεταμόσχευσης είναι πάρα πολύ μικρό .

Είναι σημαντικό πριν την μεταμόσχευση να γίνονται στον ωοθηκικό ίστο ο οποίος θα μεταμοσχευθεί , ιστολογικές εξετάσεις όπως επίσης εξετάσεις ανοσοχημείας ή μοριακού τύπου αναλύσεις.

Στις περισσότερες των περιπτώσεων που έχει γίνει μεταμόσχευση διαρκεί κατά μέσο όρο 4-6 μήνες μέχρι να ξαναδείξει η ωοθήκη ότι αναλαμβάνει πάλι την λειτουργεία της με άνοδο της FSH και της εστραδιόλης.

Η κρυοκατάψυξη ωοθηκικού ιστού είναι μια δυνατότητα – ένα εργαλείο το οποίο έχουμε στα χέρια μας και μπορούμε να προτείνουμε στις ασθενείς μας .